Có khá nhiều phương pháp để đánh giá lo âu - trầm cảm - stress như sử dụng bảng hỏi, bảng đánh giá tâm lý hay khám trực tiếp với bác sĩ tâm lý. Một trong những cách đơn giản nhất có thể thực hiện hàng tháng ở nhà nhưng vẫn mang lại kết quả chính xác khá cao, đó là sử dụng bảng đánh giá DASS.
1. Phân biệt lo âu, trầm cảm với stress
Lo âu, trầm cảm hay stress đều là những vấn đề về tâm lý mà tất cả mọi người đều có thể gặp phải. Có thể xếp theo thứ tự mức độ tăng dần lần lượt là lo âu - stress - trầm cảm.
Rối loạn lo âu là trạng thái của tâm lý khi bị ảnh hưởng bởi cảm xúc nhận thức và cả hành vi. Đây là cảm giác sợ hãi, phiền muộn khi bị căng thẳng khiến tâm lý của mọi người không thoải mái. Lo âu kéo dài được xem như tác nhân gây stress.
Stress theo một cách đơn giản chính là phản ứng của cơ thể mỗi người trước những áp lực của cuộc sống, yếu tố đe dọa đến tinh thần con người. Stress không chỉ xuất hiện khi gặp những sự việc tiêu cực mà còn có thể đến từ những điều tích cực trong cuộc sống. Hầu hết mọi người đều trải qua cảm giác stress ít nhất một lần trong đời. Đây có thể coi là cơ chế bảo vệ tự nhiên cũng như một phần bình thường trong cuộc sống, tuy nhiên stress kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Trầm cảm là một căn bệnh phổ biến về tinh thần, gây rối loạn sức khỏe tâm thần, khi con người xuất hiện cảm giác bị cô lập hay tuyệt vọng. Cảm xúc này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến suy nghĩ cũng như hành động của người bệnh. Nó còn khiến người bệnh mất đi mọi hứng thú trong cuộc sống, ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày. Trầm cảm là mức độ nghiêm trọng nhất, nó còn nghiêm trọng hơn cả stress, vì có thể khiến người bệnh tự làm tổn thương bản thân.
2. Thang đánh giá lo âu - trầm cảm - stress DASS
Thang đánh giá lo âu - stress - trầm cảm có hai loại, là DASS 21 và DASS 42 tương ứng với số lượng câu hỏi có trong mỗi bảng.
Dưới đây là tổng hợp 21 câu hỏi của bảng đánh giá DASS 21:
1. Tôi hay bị khô miệng
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
2. Tôi dường như không có chút suy nghĩ tích cực nào
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
3. Tôi bị rối loạn nhịp thở, thở gấp dù không làm gì quá sức
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
4. Tôi thường phản ứng thái quá với mọi tình huống
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
5. Tôi luôn trong trạng thái bị run tay, chân
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
6. Tôi khó tìm được cảm giác thoải mái
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
7. Tôi thấy không thể mong đợi gì ở bản thân
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
8. Tôi luôn luôn suy nghĩ quá nhiều
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
9. Tôi cảm thấy mình không xứng làm người
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
10. Tôi rất dễ cảm thấy tự ái, bị phật ý
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
11. Tôi hay sợ hãi không lý do
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
12. Tôi khó mà thư giãn được
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
13. Tôi hay cảm thấy tim đập nhanh, loạn nhịp dù không hoạt động gắng sức
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
14. Tôi dễ cảm thấy chán nản, thất vọng về mọi việc
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
15. Tôi thấy mình hay trong trạng thái hoảng loạn
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
16. Tôi không cảm thấy hào hứng với mọi việc
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
17. Tôi khó có thể chấp nhận việc mình đang làm bị gián đoạn
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
18. Tôi thấy cuộc sống của bản thân trôi qua vô nghĩa
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
19. Tôi rất dễ bị khích động
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
20. Tôi luôn lo lắng về những tình huống có thể làm tôi hoảng sợ
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
21. Tôi thấy khó có thể bắt đầu làm việc
0 điểm - Hoàn toàn không đúng với tôi
1 điểm - Thỉnh thoảng đúng với tôi
2 điểm - Phần nhiều thời gian đúng với tôi
3 điểm - Hoàn toàn đúng với tôi
Sau khi hoàn thành tất cả các câu hỏi phía bên trên, cần tính tổng số điểm có được rồi nhân với hệ số 2.
Do cách tính điểm của mỗi mức độ sẽ khác nhau nên cần so sánh với bảng đánh giá lo âu - stress - trầm cảm:
Mức độ trầm cảm:
Từ 0 điểm đến 9 điểm: Bình thường
Từ 10 điểm đến 13 điểm: Nhẹ
Từ 14 điểm đến 20 điểm: Vừa
Từ 21 điểm đến 27 điểm: Nặng
Từ 28 điểm đến 42 điểm: Rất nặng
Mức độ lo âu:
Từ 0 điểm đến 7 điểm: Bình thường
Từ 8 điểm đến 9 điểm: Nhẹ
Từ 10 điểm đến 14 điểm: Vừa
Từ 15 điểm đến 19 điểm: Nặng
Từ 20 điểm đến 42 điểm: Rất nặng
Mức độ stress:
Từ 0 điểm đến 14 điểm: Bình thường
Từ 15 điểm đến 18 điểm: Nhẹ
Từ 19 điểm đến 25 điểm: Vừa
Từ 26 điểm đến 33 điểm: Nặng
Từ 34 điểm đến 42 điểm: Rất nặng
Tóm lại, bất kỳ ai cũng nên dành thời gian để đánh giá xem mình có bị trầm cảm hay không bằng thang đánh giá lo âu - trầm cảm - stress DASS. Trong trường hợp các triệu chứng lo âu, trầm cảm, stress ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống hàng ngày thì bạn cần tới cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám.
(Theo vinmec.com)
Blog Làm Mẹ Không Stress - Lan Tỏa Tri Thức , Đồng Hành Cùng Mẹ, Vượt Qua Khó Khăn
){kind=link}
0 Nhận xét